Tineke in Zuid - Afrika

Tja, dan is het zover. Er moet afscheid genomen worden. Niet meer van de Kleinskool maar nu  van lieve mensen die goede vrienden geworden zijn.
Afscheid nemen dat wordt in P E altijd met een etentje gedaan.van rechts naar links: Mawethu, Roos (die mijn plaats bij Janny ingenomen heeft) Jacco Wolters (ready4life) Janny, Nicoletta Emmens (woont nu ook in P E) en ik zei de gek.

De volgende dag om half drie zou ik vertrekken. Eerst ’s morgens mijn prachtige auto ingeleverd. Als ik aan een nieuwe auto toe ben……
Tegen één uur waren we op het vliegveld Janny en ik. Ook Jacco kwam nog om afscheid te nemen en Roos ook. Het was ontzettend warm.

Een uur later, tegen de tijd van vertek, werd het noodweer. We zaten in het schuddende vliegtuig. De piloot kondigde aan dat we even de ergste bui voorbij lieten gaan voor we het luchtruim verkozen.

Tien minuten later stegen we op, schudden…..

Hoog in de lucht zag ik flitsen langs het toestel trekken en hoorden we een geweldige klap. Iedereen begon een beetje zenuwachtig te giechelen. De stem van de gezagvoerder klonk meteen door het vliegtuig met de mededeling dat we niet ongerust hoefden te zijn en dat we in goede handen waren…..Maar ik realiseerde me meteen dat ze zoiets altijd zullen zeggen. Ik dacht aan het uitbreken van de tweede wereldoorlog toen werd er immers ook gezegd dat men rustig kon gaan slapen.
Maar het ging gelukkig allemaal goed.

Johannesburg…..Frankfurt in een overvol vliegtuig maar gelukkig heel rustig en stabiel. Omdat er in Frankfurt te weinig tijd was, waren de koffers te laat. Die zijn dus in een volgend vliegtuig naar Schiphol gevlogen maar ja….dat hoor je pas wanneer er geen koffers meer van de band rollen op Schiphol. Morgen wordt de koffer, overvol met cadeautjes, naar Hellendoorn gebracht.

En dan staat je dochter met je kleinzoon op Schiphol en zijn de anderen in Hellendoorn en is je huis versierd en schoongemaakt, de tuin gedaan, hangt er een prachtige foto aan het raam, liggen er welkomstkaarten van mensen,  staat er een prachtig boeket op tafel en wordt ’s middags het volgende boeket bezorgd.

Wat is thuiskomen toch prachtig. Wat heb ik veel redenen om dankbaar te zijn en…wat ben ik dat ook.

En zo is er een einde gekomen aan een verblijf in Zuid – Afrika. Een bijzondere periode in mijn leven. Wat heb ik veel gezien, veel moois maar ook veel ellende en moeilijkheden. Ik had het niet graag willen missen.

Ik heb met eigen ogen gezien dat het erg oneerlijk verdeeld is in de wereld en dat je daar zelf heel weinig aan kunt doen. Maar misschien….als we allemaal iets doen wordt het op den duur toch iets beter op deze aarde, en dan denk ik vooral aan de kinderen in de townships.

Ik wil graag iedereen bedanken die de moeite nam mijn verhalen te lezen en soms zelfs reageerden.
Wat doet het je goed wanneer je merkt dat er met je meegeleefd wordt.

Want…wat ben je in je eentje? Niks toch!

En de website? Ik heb geen idee wat ik er mee ga doen…..

De tijd zal het leren.

De laatste twee berichten over mijn verblijf in Zuid-Afrika worden geschreven terwijl ik al weer thuis ben.

Vorige week vrijdag zijn Janny en ik voor een paar dagen op vakantie gegaan.
Janny weet natuurlijk de mooiste plekjes te vinden en ik liet de route van onze reis graag aan haar over.

We trokken langs de kust richting het westen. De eerste dag kwamen we tot Wilderness. Daarvoor hadden we wel even Knysna gewinkeld. Even tussen haakjes: daar hebben we allebei hetzelfde jurkje, of blouse gekocht. Mijn eerste kledingstuk aangeschaft in Zuid- Afrika.
Foto gemaakt en naar mijn kinderen gestuurd, die eigenlijk niet snapten waarom ik die foto stuurde omdat ze niet zagen dat ik iets nieuws aanhad….tja…..of ze hebben er geen oog voor of ik heb altijd dezelfde kleren. Mijn kinderen vinden het laatste.

We reden door prachtig landschap en kwamen tegen het einde van de dag in Wilderness. De volgende dag richting  Calitzdorp. Daar moesten we op zoek naar een verblijf voor de eerste nacht. We kwamen bij een sprookjesachtige B&B. “Anna Sophia”   De vrouw des huizes, Moira, had letterlijk alles versierd. We bleven ons verbazen. Het zag er allemaal keurig verzorgd en ontzettend gezellig uit.

Op dit moment bloeit overal de Jacaranda uitbundig. De paarse kleur is zo bijzonder.

Daarna vertrokken we om de zevenweeks poort door te rijden. Wat een overweldigende natuur. De weg loopt tussen de hoogste bergen door. Je rijdt dus eigenlijk door een kloof.

’s Avonds aten we in die Dorpshuis. Ik had Boboti besteld, een heerlijk Afrikaans gerecht.

De volgende dag, zondag, wilden we weer een ander natuurwonder aanschouwen: de Meirinkspoort.   Voor we daar waren moest er natuurlijk eerst aangelegd worden in het plaatsje met de toepasselijke naam “De Rust”. Ook daar was alles versierd.

Ik zal even een foto van het kleinste kamertje laten zien. Ik zat daar met plezier een poosje.

Eigenlijk wordt dit verslag een opsomming van plaatsen en wegen. Niet zo interessant eigenlijk. Dat is gek want het waren geweldige dagen waarop we de mooiste natuurverschijnselen konden bewonderen.

Weet je wat: ik laat gewoon nog een paar foto’s zien. Verder kan ik alleen maar zeggen dat we leuke dagen hebben gehad, en…ja ….ik was in goed gezelschap,  dat is natuurlijk erg belangrijk als je met z’n tweeën bent. Ik hoop wel dat Janny ook in goed gezelschap was……

We zagen hier overal bavianen. Deze waren niet schuw terwijl ze in Baviaanskloof ontzettend schuw waren….Raar

Tijdens  lunchtime waren we in Prince Albert. Een prachtig plaatsje waar o.a. van oude bomen kunst gemaakt was. En dan die prachtige vuilnisbakken……

Terug gingen we  via de Swartbergpas. Ontzettend hoog. Machtig mooi. Dat woord zeg ik niet vaak maar nu is het heel toepasselijk.

De naam ben ik even kwijt maar dat laat iemand mij vast wel even weten….toch???

Overnachten in die Dorpshuis en de volgende dag richting Stormsriver. De hangbrug moet je gelopen hebben anders ben je niet in Stormsriver geweest…en… walvissen gezien.

En natuurlijk was ik weer heel warm gekleed.

’s Avonds naar Tsitsikamma Lodge, waar we een prachtig verblijf hadden.

En ook hier zijn de wevertjes weer druk met hun nest.

Dinsdagmiddag kwamen we weer in P E.

Toen, kwam het afscheid.

Memorial service

Nomathamsanga Freda “Babes” Nkontsoba

Vandaag zijn we naar de memorial service geweest van juf Babes van de Kleinskool.  Ze was vorige week overleden. Het was een herdenking door iedereen die bij de school betrokken was. De familie van de juf zou natuurlijk ook aanwezig zijn.
Om twaalf uur zou het beginnen. We waren even voor twaalf bij de kerk naast de school. De familie van de overledene was er nog niet.
Eén van de juffen ging op de verhoging staan en begon te zingen. Het even lied na het andere. Prachtig. Natuurlijk werd er meerstemmig gezongen door alle aanwezigen. Ook de kinderen van grade 6 en 7, zo’n 120 schat ik, zongen alles mee.

Inmiddels was het bijna 1 uur en de familie was er nog steeds niet. Toen zijn ze maar begonnen omdat het anders wel heel erg lang zou duren.

Uiteindelijk kwam de familie om kwart over één.

De teachers waren allemaal in rood-zwart gekleed. Rood was de lievelingskleur van de juf, madam Babes. Ze zagen er prachtig uit.

De polonaise- achtige dans door het team. Rode doeken hadden ze om of droegen ze mee.

Wat een indrukwekkende ceremonie. Natuurlijk de zang, maar ook de toespraken, de kaarsen, en je gelooft het niet, er werd een soort van polonaise gehouden.

Er werd hartelijk gelachen om goede en leuke herinneringen aan madam Babes.

Er was één heel emotioneel moment in de service.  Dat was het moment waarop de directeur letterlijk het boek van Madam Babes dicht deed. Er werd een mooi gouden lintje om een soort map gebonden. Alle collega’s stonden met brandende kaarsen voor in de kerk terwijl het boek  dicht gedaan werd. Mannen, vrouwen, kinderen, iedereen huilde. Indrukwekkend! Ontroerend!

De service duurde van twaalf uur tot kwart over drie. Al die tijd zaten de kinderen rustig. Er zat geen juf of meester tussen.  Hoe is het mogelijk…….
Bij ons is een uur al moeilijk, b.v. dankdag…..

Dit was mijn laatste dag op school.
Geen les maar iets heel bijzonders. Iets wat ik nooit meer mee zal maken.

’t Klinkt misschien raar maar ik ben blij dat ik er bij mocht zijn.

Donderdag zou ik eigenlijk afscheid nemen maar alles liep weer anders, zoals hier wel vaker gebeurt.

’s Maandags zei Janny tegen me dat het misschien wel goed was om de volgende dag de cadeautjes mee te nemen naar school. Stel je voor dat er wat tussen komt dan zitten we met 120 cadeautjes opgescheept.
’t Leek mij een goed idee.

Dinsdags gingen alle cadeautjes in de auto mee naar school. Onderweg moest Dianne, mijn opvolgster, opgepikt worden. Gelukkig is er een opvolgster. Wat ben ik daar blij mee!

Wanneer de les afgelopen was met twee leerlingen gaf ik ze een cadeautje. Wat waren ze er blij mee. De meeste kinderen straalden.  Wanneer er zes kinderen aan de beurt waren geweest uit een groep gingen we met de zak vol cadeautjes naar de klas om alle kinderen een zakje te geven. Wat een feest.

Wat een geluk dat we dat dinsdag al gedaan hebben. Er werd verteld dat er de volgende dag waarschijnlijk maar een paar kinderen op school zouden komen omdat het Guy Fawkes day was. Ik geloof dat het omstreeks 1600 was dat er een aanslag in Engeland op het parlement werd verijdeld. Op die dag worden er vuren gebrand en vuurwerk afgestoken maar in de township gaat men nog een stapje verder. Ze besmeuren elkaar met modder en andere viezigheid. De juf vertelde dat het niet veilig was voor de kinderen om naar school te gaan.

Dat klopte. De volgende dag waren maar 80 van de 1100 leerlingen op school. Wat een geluk dat mijn cadeautjes al uitgedeeld waren.

’s Avonds werd er vuurwerk op een parkeerplaats bij het strand afgestoken. Iedereen komt in de eigen auto, zet die op de parkeerplaats en gaat naast de auto wat vuurwerk afsteken.

De bus, die nog steeds in de garage staat is bijna klaar. Morgen is hij echt klaar, werd vandaag gezegd.
Morgen ga ik even met mijn eigen auto naar die garage omdat ik vandaag een kleine aanrijding heb gehad, helaas.
Het ging al weken, maanden goed, gelukkig maar vandaag op de laatste dag richting school gebeurde het toch. Ik wou optrekken omdat het groen was maar op dat moment reed er iemand door rood en schampte mijn auto . De auto aan de kant, nee gewoon op de rijbaan want er was geen kant en kijken waar die auto was. Ja, hij stopte. Ik er op af. De man kwam ak uit de auto. Een chinees. Hij liep met me mee naar de auto en veegde een beetje over de beschadiging. Het bleek mee te vallen maar wel een paar stukje waar de lak af was. De man sprak geen woord Engels maar gaf me wel zijn paspoort zodat ik alles kon noteren, ook zijn telefoonnummer. Dan moet het goed zijn dacht ik. We zijn doorgereden naar de memorialservice waarover ik in het volgende bericht zal schrijven

De auto glimt al als een spiegel.

Nog een nieuwtje. Janny is begonnen met een berenproject samen met Lulu. Lulu woont in een township en samen hebben ze bedacht dat ze kerstcadeautjes willen maken voor kinderen die het nodig hebben. Vanaf dat ze de plannen maakten is Lulu aan het breien geslagen en in een paar weken tijd heeft ze bijna twintig beren gebreid. Nu wil Lulu bij alle beren nog een dekentje maken.

Het is geweldig. Omdat het zo’n goed project is, heb ik een mooi bedrag geschonken van het geld dat mij toevertrouwd is.

Een tijdje geleden had ik hier in P E iets gelezen over zendeling Johannes van der Kemp (1747-1811)
Dat was een interessant levensverhaal. Er is hier o.a. een kerk naar hem genoemd en een kloof.
Van der Kemp ging naar Afrika na een dramatisch bootongeluk waarbij zijn vrouw en twee kinderen omkwamen.
Hij keerde zich toen al tegen de slavernij en was natuurlijk niet geliefd bij de boeren.
Bethelsdorp, de township waar ik deze weken werkte, is gesticht door Van der Kemp.

Wat zou ik graag deze kerk bezoeken.
Zaterdagmiddag zijn Janny ik op zoek gegaan.  Toen we bij de kerk kwamen, waren ze druk bezig deze  te versieren.
De volgende dag zouden er jonge mensen aangenomen worden.

Daar wilden we naar toe. De volgende dag, zondag, waren we al op tijd bij de kerk. We hoorden het vrolijke gezang al vanaf het moment waarop we uit de auto stapten. Er stond een koor buiten te zingen….gewoon te zingen…en het klonk prachtig.

In de kerk was het al behoorlijk vol. We gingen achterin zitten, Als enige blanken in de hele kerk.
Iedereen was feestelijk gekleed, veel vrouwen met hoeden en mannen in nette pakken.
Er werd volop gezongen.

Het seniorenkoor

Op een gegeven moment werd het stil. De deuren gingen dicht en iedereen wachtte. Toen werd er door de groep die belijdenis ging doen aan de deur geklopt, gebonsd. De deur werd geopend en de groep vroeg of ze binnen mochten komen omdat ze graag bij de kerk wilden horen.

Wat een mooi moment. Ontroerend.

Toen kwamen ze binnen, de één nog mooier gekleed dan de ander. En de één nog op hogere naaldhakken dan de ander…

In de dienst werd door de dominee Afrikaans en Engels gesproken, gewoon door elkaar en afwisselend. Zo staat het ook in de orde van dienst, die erg op onze orde van dienst lijkt.

Na doop en belijdenis werd het avondmaal gevierd. In alle kerken hier, tenminste in de diensten die ik meegemaakt heb, gaat er een schaal met brood rond en een soort van dienblad met heel veel kleine (plastic) glaasjes. (die hangen in gaatjes zoals je bij ons wel ziet met bierglazen…:-)

Ondertussen werd er natuurlijk volop gezongen. Ik begrijp niet hoe dat kan. Alles wordt drie of vierstemmig gezongen en iedereen kan dat gewoon. Ik hoorde tenoren en bassen en alten om me heen. Ze zingen maar door….en als ze denken dat de dominee verder wil dan houdt het zomaar op.
Maar….de dominee vond dat ze nog wel even door konden gaan en hij begon het refrein weer te neuriën en zonder een woord begint iedereen weer te zingen…..

Wat en belevenis.

Daarna de preek, die ook  afwisselend in  het Afrikaans en soms in het Engels gehouden werd. Iedereen laat luid en duidelijk weten dat hij of zij het er mee eens is. Als het even stil is dan vraagt de dominee: are you with me??? Natuurlijk antwoordt iedereen op die vraag.
Een paar keer vroeg hij dat: zijn jullie er nog? Luister je nog wel? Je dwaalt dan ook echt niet af met je gedachten.
Op een gegeven moment vroeg hij of ze er amen op konden zeggen. Natuurlijk..luid klonk overal amen op zijn vraag en hij ging weer door.

De dienst duurde ongeveer twee uur maar verveelde geen moment. Kinderen en volwassenen liepen in en uit. Baby’s zaten op de arm van vader of moeder. Het ging allemaal heel natuurlijk.

Na afloop werd ons van alles verteld over van der Kemp en over het kleine huisje achter de kerk waar dr Livingstone nog een tijdje gewoond heeft.

Ook lieten ze ons de bijbel van Van der Kemp zien die daar nog steeds ligt.
Van der Kemp is getrouwd met een jong meisje uit die omgeving en ze kregen vier kinderen. Na een paar jaar is hij al overleden, 1811.

Wat een bijzondere zondag, één om nooit meer te vergeten.